Sau chu kỳ 22 năm, một màu xanh khác đã được Pantone công bố là “Màu của Năm 2022”, nó được gọi là “Very Peri” với mã màu “17-3938 TCX”
Cuộc đời có thể ví như một cuộc hành trình mà mỗi khoảnh khắc trong đó là một trải nghiệm thú vị. Đặc biệt, có những thời khắc để lại trong ta nhiều ký ức với bao hình ảnh thân thương bên cạnh những người thân yêu. Không ai trong chúng ta quên được nét mặt của đám con trẻ với những đôi mắt thiên thần lấp lánh đầy phấn khích được thể hiện qua những lời cầu mong rất thành khẩn đến với Ông Già Noel sao cho mọi điều ước thành hiện thực khi chúng xé các món quà trong đêm Giáng Sinh dưới không khí đầy trang nghiêm trong khung cảnh được trang trí bởi hai màu Xanh, Đỏ(*). Hai màu ấn tượng này liên kết với tuổi thơ chúng ta từ đây.
Với tuổi thơ, ai trong chúng ta mà không trải qua một thời đầy ước mơ được thêu dệt bằng một bức tranh muôn màu sắc. Làm sao tôi quên được chuyện ngày xưa được ba tôi chở qua các khu nhà dinh thự Pháp ở Sài Gòn có trang trí đèn tỏa sáng lên những dãy hoa màu tím, hay làm sao mà quên được cứ mỗi độ đầu tháng chạp được cùng mẹ ra chợ Bến Thành nhìn ngắm những hàng bánh với đầy màu sắc tỏa ra bao hương vị ngọt ngào bày bán tết.
Rồi những ngày sống xa quê hương bên xứ người, khi trời trở mùa đưa gió đông về thì cả một trời mây trắng cuộn quanh những ngọn đồi thông xanh, những hàng cây sồi rụng lá đượm vàng cả một góc trời. Hình ảnh mẹ trong chiếc tạp dề màu vàng chanh tuyệt đẹp đang đứng trước nồi hầm gà sôi sùng sục bên bếp lửa hồng. Cùng với đó là tấm rèm cửa sổ màu hoa oải hương đã phai theo thời gian và chiếc khăn trải bàn màu cam bí ngô ấp ủ nhiều hy vọng của mẹ đang ngóng chờ đàn con từ phương xa về sum vầy, quây quần bên bàn ăn đón năm mới.
Nhắc để nhớ lại bao ký ức của ngày xưa, để hoài niệm những hình ảnh cứ phai mờ dần trong tâm tưởng. Bởi hôm nay, chúng ta đang tiến lên phía trước trong cuộc sống tất bật hiện tại, nhưng ngày mai, chúng ta sẽ sống với những vùng trời hoài niệm như thể cuộc đời chúng ta thực sự là một bức tranh nhiều màu sắc, và tự nó tỏa ra nhiều sắc độ khác nhau của cuộc sống tùy từng thời điểm, từng khoảnh khắc khác nhau của cái đồng hồ thời gian mà đấng Tạo Hóa ban tặng.
Anne Frank từng nói: “Đi trong bóng tối nhưng với tâm hồn đong đầy màu sắc”. Nếu bạn chọn vẽ cuộc sống của mình ngày hôm nay, bất kể trong sự hy vọng hay tuyệt vọng, nó sẽ là gì? Nếu bạn - một họa sĩ, muốn vẽ những ngày còn lại hay phần còn lại của cuộc đời mình - trên một khung vải canvas trắng, bạn sẽ chọn màu gì. Thật khó có câu trả lời thích hợp, nhưng Anne Frank cũng có gợi ý: “Để có hạnh phúc trong cuộc sống, hãy chọn cho mình những màu sắc của cuộc sống”.
Việc lựa chọn màu sắc phản ánh tính cách và suy nghĩ của con người. Màu sắc ảnh hưởng đến cảm xúc và hành động của mỗi chúng ta
Đấng Tạo Hóa là người làm vườn bậc thầy của vũ trụ. Hãy thử tưởng tượng nếu chúng ta loại bỏ tất cả màu sắc trong khu vườn tuyệt vời của ông ấy, thì nó giống như một cầu vồng vô sắc, hay một khu vườn đơn loài. Tạo hóa kiến tạo ra vô số loài tự nhiên, đa sắc tộc, đủ chủng loại để làm phong phú thêm cho sự tồn tại với đầy màu sắc để tôn vinh sự phát triển, sức sống, sự tái sinh, sự tăng trưởng, phát triển và trạng thái dung hòa của muôn loài. Cuộc sống của chúng ta gần giống như một vườn hoa cứ đâm chồi nẫy lộc nở ra bất tận. Chúng ta đóng góp nhiều màu sắc và năng lượng khác nhau trong khả năng của mỗi chúng ta cho trái đất mến yêu thêm rực rỡ muôn màu.
Từng bộ tộc, chủng tộc, ngôn ngữ, truyền thống, văn hóa, nhân chủng, xã hội tự tạo ra và cung cấp bao sắc màu riêng biệt cho thế giới này, và sự khác biệt đó đã làm cho cuộc sống của chúng ta đẹp đẽ và đa dạng một cách thú vị. Đó là đều cốt lõi khiến chúng ta khác biệt, nhưng cũng chính nhờ vậy mà nó giúp chúng ta kết nối. Chúng ta là một thế giới được tạo thành từ mọi tầng lớp với nhiều màu sắc của cuộc sống và chúng ta luôn cùng nhau sống hòa thuận và hạnh phúc trên trái đất này. Chính vì vậy, cuộc sống là một sự biểu hiện được trải dài theo trường màu sắc thống nhất, nhịp nhàng với một giai điệu du dương của dàn nhạc giao hưởng được sáng tạo bởi đấng Tạo Hóa.
Vượt trên không gian và thời gian, trong ngôn ngữ màu sắc, chúng ta cùng nhau chia sẻ bao điều ước mơ, kiến thức, hy vọng, phong tục, trí tưởng tượng và tình yêu nhân loại. Cũng dựa trên nguyên lý này mà gần ba (3) thế kỷ trước, một Hiệp Chủng Quốc đã được hình thành và phát triển thịnh vượng như ngày hôm nay.
Mỗi màu đều quan trọng, tuy nhiên, tự thân thì lại không đáng kể. Phải cùng nhau thì màu sắc mới tạo nên một tổng thể sinh động, một bản hòa tấu của niềm vui, của sự hy vọng, văn hóa, nhân văn, hạnh phúc, đau khổ, thất vọng, ký ức và hơn thế nữa là tình yêu trong cuộc sống. Màu sắc đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông tin, tạo ra những tâm trạng nhất định và ảnh hưởng đến quá trình ra quyết định của chúng ta. Màu sắc hiện diện xung quanh chúng ta và có liên quan đến mọi khía cạnh của cuộc sống, tác động đến mọi sự lựa chọn trong các hoạt động hàng ngày của chúng ta.
Việc lựa chọn màu sắc phản ánh tính cách và suy nghĩ của con người. Màu sắc ảnh hưởng đến cảm xúc và hành động của mỗi chúng ta. Do cuộc sống của chúng ta tràn đầy màu sắc nên mỗi hành động của chúng ta cũng được tích hợp bằng màu sắc. Nên nó tượng trưng cho hạnh phúc, sự tự tin, nỗi buồn hoặc niềm vui. Màu sắc đóng một vai trò quan trọng trong niềm tin, triết học và trí tuệ của chúng ta.
Màu sắc là nguồn cảm hứng vô tận cho những ngành kiếm sống bằng việc ứng dụng sắc màu. Họ có thể kiến tạo sức sống và sức ảnh hưởng cho các tác phẩm, sản phẩm độc đáo của mình qua sự trợ giúp của màu sắc trong cái thế giới đa sắc màu. Để từ đó, chúng ta học cách biết ơn về sự khác biệt của mỗi chúng ta, rồi chấp nhận những sự khác biệt đó để tạo ra những nét tương đồng và đồng điệu. Đây là nền tảng mà Pantone đã đặt cược vào nó cách đây sáu thập kỷ.
Lawrence Herbert thành lập Pantone vào năm 1963, với mục tiêu đầy tham vọng là tạo ra một hệ thống sáng tạo để xác định, liên kết, tích hợp và giao tiếp bằng ngôn ngữ màu sắc. Pantone được xem là Học Viện Màu Sắc của Hoa Kỳ - “người phụ trách” màu sắc cho xã hội. Viện Pantone đã đưa ra một hệ thống tiêu chuẩn hóa để giải thích một cách có hệ thống các màu sắc khác nhau, bằng cách không xem nó như một yếu tố riêng lẻ, mà là sự tích hợp hài hòa với thế giới màu sắc như một tổng thể - một cộng đồng liên kết thống nhất.
Sự kiện “Color of the Year”- “Màu của Năm” được ra đời cũng không ngoài mục đích đó. Vào đầu thiên niên kỷ, Pantone đã công bố “Màu của Năm” đầu tiên, một màu mà họ gọi là “Xanh Cerulean” với mã màu “15-4020 TCX”. Đó là màu xanh da trời, phản ánh sự bình an nội tâm, sự viên mãn về tinh thần và nỗ lực đầy hứa hẹn trong thiên niên kỷ sắp tới. Vào thời điểm đó, Pantone đã đưa ra dữ liệu và cho rằng: màu này là màu được lựa chọn hàng đầu trong số các nhà thiết kế, các nhà sản xuất, các ngành công nghiệp... Về mặc y học, màu này cũng giúp giảm nhịp đập của tim và huyết áp ở bệnh nhân tim mạch, đồng thời cải thiện sự tập trung của học sinh trong lớp học.
Từng bộ tộc, chủng tộc, ngôn ngữ, truyền thống, văn hóa, nhân chủng, xã hội tự tạo ra và cung cấp bao sắc màu riêng biệt cho thế giới này, và sự khác biệt đó đã làm cho cuộc sống của chúng ta đẹp đẽ và đa dạng một cách thú vị
Theo truyền thống, kể từ khi khai mở ra sáng kiến này vào năm 2000 - Pantone đã chọn tháng 12 hàng năm để công bố “Màu của Năm”. Mặc dù nhiều ngành công nghiệp đã sử dụng “Màu của Năm” như một cách để thiết lập màu chủ đạo và lấy đó làm phương tiện mũi nhọn nhằm ảnh hưởng đến ngành thiết kế và thời trang. Tuy nhiên chúng ta cần nhìn nó ở dưới một lăng kính khác, với khẩu độ rộng hơn để hiểu hơn về ý định của Pantone, bằng cách tìm hiểu phương thức và quy trình lựa chọn “Màu của Năm”.
Vậy, màu sắc của năm được chọn như thế nào? Nó được lựa chọn thông qua một ủy ban gồm các nhà phân tích, các nghệ sĩ, nhà thiết kế, nhà hoạt động văn hóa, tư tưởng gia, các nhà thời trang trên khắp thế giới. Họ hoạt động trong nhiều ngành, nhìn và áp dụng ở mọi góc độ, mọi lĩnh vực ở nhiều nền văn hóa khác nhau, xem xét tất cả các khía cạnh của xã hội, thiết kế, nghệ thuật, tiếp thị, phương tiện truyền thông xã hội, nhân chủng, văn hóa, và thậm chí cả chính trị và các vấn đề quốc tế. Thế là một dải màu được phân tích, sau đó gam màu được xác định qua việc khai mở những lập luận, khai sáng những ý tưởng. Rồi thừa nhận và công nhận trước khi các giám khảo thống nhất tuyên bố. Mặc dầu nó bắt đầu như một ý tưởng muộn vào năm 2000, giờ đây “Màu của Năm” là một yếu tố thiết yếu của mọi tầng lớp xã hội ở mọi nơi trên thế giới, trong nhiều lĩnh vực, nhiều ngành nghề, trong các xã hội và nền văn hóa khác nhau trên thế giới.
Đó là một cách để tổng kết lại các sự kiện nghệ thuật, văn hóa, xã hội của chúng ta đang diễn ra trong năm hiện tại và thúc đẩy đồng bộ một tương lai dự đoán của cuộc sống muôn màu này trong năm tiếp theo.
Sau chu kỳ 22 năm, một màu xanh khác đã được Pantone công bố là “Màu của Năm 2022”, nó được gọi là “Very Peri” với mã màu “17-3938 TCX”. Theo mô tả của Pantone, Very Peri là một màu xanh periwinkle dừa cạn năng động với sắc đỏ tím đầy sức sống đại diện cho tình trạng bất ổn toàn cầu và quá trình chuyển đổi đầy thách thức mà chúng ta đang trải qua, tuy vẫn duy trì sự trung thành và kiên định của màu xanh lam phối cùng năng lượng và niềm hân hoan của màu đỏ. Very Peri hứa hẹn một làn gió thay đổi đầy niềm tin và hy vọng vào năm 2023 mà tất cả chúng ta đang mong đợi và chào đón.
(*) Sở dĩ Xanh và Đỏ là màu tượng trưng cho Giáng Sinh vì từ hàng trăm năm qua, khi Giáng Sinh về trên các quốc gia ở phương Tây thì cây thông vẫn còn có lá Xanh cũng như màu Đỏ của cây Poinsettia cũng như hoa Christmas Berries.
ThS. KTS Trần Đình Thông (Tom Tran),
Hội viên Viện Hàn Lâm, Kiến Trúc Hoa Kỳ (AIA) và Hội Đồng Giáo Dục Kiến Trúc Hoa Kỳ (NCARB), Giám đốc Dự án (Steelman Partners)
Theo TC Kiến Trúc & Đời Sống số 198