Ý nghĩa của việc trang trí nhà cửa đón năm mới
Việc trang trí nhà cửa đón năm mới thoạt nhìn như là một việc thường niên, không có gì quá đặc biệt và cũng không quá khó; nhưng nhìn ở một góc độ khác, lại là một việc quan trọng và nhiều ý nghĩa - liên quan đến cuộc sống và tinh thần của chủ nhân và những thành viên trong gia đình:
- Tạo không khí vui tươi, ấm áp: Việc trang trí nhà cửa giúp tạo ra một không gian lễ hội, vui vẻ, đầy màu sắc, mang đến cảm giác phấn khởi, hứng khởi cho mọi thành viên trong gia đình. Màu sắc tươi sáng, với sắc tố nóng như đỏ, hồng, vàng, cam thường được sử dụng để biểu tượng cho sự may mắn, thịnh vượng và hạnh phúc.
- Xua đuổi tà ma, vận xui: Trong nhiều nền văn hóa, đặc biệt là ở Việt Nam, việc dọn dẹp và trang trí nhà cửa vào dịp năm mới được coi là cách để xua đuổi tà ma, khí xấu, vận xui, đón nhận những điều tốt đẹp. Những món đồ trang trí như câu đối, hoa mai, hoa đào, hay những biểu tượng như chữ “Tài”, “Lộc” cũng mang ý nghĩa cầu mong tài lộc, bình an cho gia đình.
- Kết nối gia đình và cộng đồng: Việc cùng nhau trang trí nhà cửa là một hoạt động gắn kết các thành viên trong gia đình, tạo ra một không khí ấm cúng, thân mật. Đồng thời, các đồ trang trí cũng là cách thể hiện sự hiếu khách của gia đình, mời gọi những vị khách đến thăm nhà trong dịp Tết.
- Biểu tượng của sự đổi mới: Năm mới là thời điểm để nhìn lại năm cũ và bắt đầu một chu kỳ mới. Việc làm mới không gian sống với những món đồ trang trí mới, hoặc thay đổi cách bài trí cũng thể hiện sự hy vọng vào một khởi đầu tốt đẹp hơn, đem lại may mắn và thành công trong năm tới.
- Thể hiện bản sắc văn hóa: Mỗi nền văn hóa, mỗi quốc gia đều có những phong tục và biểu tượng riêng trong việc trang trí đón năm mới. Chẳng hạn, ở Việt Nam, hoa đào, hoa mai, cây quất, bánh chưng, bánh tét, hay những câu đối đỏ đều mang đậm dấu ấn văn hóa, giúp nhắc nhở mọi người về các giá trị truyền thống.
- Chào đón sự thịnh vượng và an lành: Những vật phẩm như cây cảnh, đèn lồng, hay đồ vật phong thủy thường được sử dụng trong trang trí nhà cửa nhằm thu hút tài lộc, sức khỏe, và hạnh phúc cho gia đình trong năm mới.
Trang trí nhà cửa đón năm mới là một hoạt động mang tính truyền thống, không chỉ có ý nghĩa thẩm mỹ làm đẹp cho không gian sống mà còn có dấu ấn sâu sắc ở khía cạnh văn hóa, tâm linh. Do vậy, dẫu là việc thường niên lặp đi lặp lại, nó vẫn là sự cần thiết và đem đến nhiều cảm xúc cho con người và thể hiện niềm hy vọng vào một năm mới tốt lành, thịnh vượng và bình an. Dẫu mỗi vùng miền, mỗi dân tộc có một cách thức khác nhau nhưng cùng chung mục đích và ý nghĩa như đã nói ở trên.
Những không gian trong ngôi nhà cần được trang trí dịp năm mới
Mỗi ngôi nhà đều có nhiều không gian, nhiều phòng chức năng. Vào dịp năm mới có thể tập trung trang trí một số không gian quan trọng hơn, hay làm cho tất cả, điều đó tùy thuộc vào thời gian, sự quan tâm và kinh tế của chủ nhân. Tuy nhiên cần lưu ý tính chất khác nhau của mỗi không gian để có được sự đầu tư đúng và đạt hiệu quả. Một số giải pháp chủ đạo trang trí cho các không gian trong ngôi nhà ở sau đây có thể tham khảo:
- Phòng thờ: Mặc dù là một không gian riêng của gia đình và mang tính hướng nội, nhưng phòng thờ luôn được ưu tiên hàng đầu vì tính chất linh thiêng, quan trọng trong mỗi gia đình. Thông thường, vào dịp cúng ông Công ông Táo (ngày 23 tháng Chạp âm lịch), cũng là ngày dọn dẹp bàn thờ và bao sái bát hương. Những đồ cúng đã cũ được hạ xuống, đồ mới được bày lên. Trong đó, không thể thiếu mâm ngũ quả, bình hoa, các đồ lễ khác như bánh, mứt, kẹo, chai rượu… tới gần ngày Tết có thêm bánh chưng. Ngoài đồ lễ, hoa quả như truyền thống còn có thể thêm những cành tài lộc, vàng mã hay các vật trang trí phong thủy khác. Nghi lễ sửa sang, trang trí bàn thờ không quá cầu kỳ, phức tạp nhưng cần làm tuần tự, cẩn trọng và thành kính.
- Phòng khách: Đây là nơi gia đình sum họp và đón tiếp khách, là bộ mặt của ngôi nhà, vì vậy nên chú trọng trang trí nơi này. Cây cảnh và hoa tươi là những vật chủ đạo không thể thiếu trong phòng khách. Hãy đặt những chậu cây mang sắc thái Tết truyền thống như mai, đào, quất, hoặc cây xanh trong phòng khách để không gian thêm sinh động. Hoa tươi không chỉ đẹp mà còn mang lại may mắn cho gia đình. Chiếu sáng cũng là một yếu tố quan trọng mang lại giá trị thẩm mỹ. Hãy sử dụng đèn trang trí mềm mại, ánh sáng vàng hoặc đèn lồng để tạo không khí ấm áp. Đèn nháy hoặc đèn led có thể tạo ra hiệu ứng lung linh, đặc biệt khi ánh sáng phản chiếu lên những đồ trang trí sáng bóng. Tranh ảnh và câu đối cũng góp phần tăng không khí Tết. Hãy treo những bức tranh phong thủy, tranh dân gian chủ đề Tết hoặc câu đối đỏ ở các vị trí nổi bật trong phòng khách, có thể là trên tường, cửa sổ, hoặc cửa ra vào. Các câu đối thường viết những lời chúc tốt lành như “Cung chúc tân xuân”, “An khang thịnh vượng”, “Vạn sự như ý”, “Phát tài phát lộc”…
- Phòng ăn và bàn ăn: Đây là nơi cả gia đình quây quần vào những bữa ăn, là nơi sum vầy trong dịp năm mới. Và vì thế nó cũng cần được trang trí để đẹp hơn và tạo không khí thân tình gần gũi, gắn bó. Bạn có thể làm cho không gian này thêm phần đặc biệt bằng cách trang trí bằng hoa quả: Đặt những đĩa hoa quả tươi như cam, quýt, táo, hoặc các loại trái cây theo mùa trên bàn ăn. Những loại quả này tượng trưng cho sự ngọt ngào, trọn vẹn, tài lộc và may mắn. Bên cạnh đó, nên trải khăn ở bàn ăn để thêm phần lịch sự, cuốn hút; sử dụng khăn trải bàn màu đỏ, vàng hoặc các họa tiết truyền thống để tạo nên không gian sang trọng và ấm cúng. Đồ trang trí nên bày ở phòng ăn là những chiếc đĩa, cốc, ly có họa tiết đặc trưng của năm mới, như hình ảnh con giáp năm đó hoặc các biểu tượng tài lộc như thỏi vàng, nén bạc, đồng xu may mắn…
- Phòng ngủ: Dù đây là không gian riêng tư, không phải là nơi đón khách, nhưng trang trí phòng ngủ với những yếu tố may mắn sẽ giúp chủ nhân căn phòng và gia đình có một tinh thần tốt, sức khỏe tốt để hướng tới một năm mới an lành và hạnh phúc. Theo đó, cần dọn dẹp vệ sinh phòng sạch sẽ, gọn gàng, vứt bỏ những thứ thừa thãi không cần thiết cho không gian thoáng rộng. Tiếp theo là trang trí giường ngủ bằng cách thay chăn, ga, gối mới với các màu sắc tươi sáng như vàng, đỏ hoặc các họa tiết trang trí xuân. Những bộ chăn ga có hình hoa đào, hoa mai hay con giáp năm mới cũng là lựa chọn tuyệt vời. Trên tường, có thể treo những câu đối hay thư pháp với màu sắc và nội dung về Tết, xuân, hay sự sum vầy hạnh phúc… sẽ giúp không gian thêm phần ấm cúng, mang lại sự may mắn tốt lành.
- Cổng, cửa, lối vào: Đây là khu vực đầu tiên đón chào khách tới thăm nhà, mang lại thiện cảm cho khách nên việc trang trí nơi này rất quan trọng. Tùy từng hoàn cảnh, ngôi nhà cụ thể mà bố trí, trang trí cho phù hợp, và cần tạo nên không khí Tết. Có thể dùng câu đối và bao lì xì: Treo câu đối đỏ hoặc các bao lì xì ở cửa ra vào. Bao lì xì không chỉ có ý nghĩa là quà Tết mà còn giúp mang lại tài lộc và may mắn cho ngôi nhà. Đèn lồng (đỏ) cũng là một vật phẩm trang trí đầy hiệu quả và đậm tính dân tộc, là biểu tượng cho sự ấm áp và tài lộc. Có thể treo đèn lồng ở cổng, cửa ra vào, dưới hiên hoặc ở các góc trang trí khác trong nhà. Và cuối cùng, cây - hoa cảnh là không thể thiếu; ngoài các loại cây truyền thống như đào, mai, quất…, thì các chậu cây cảnh mini như cây kim tiền, cây phát tài, hay các chậu hoa như cúc mâm xôi, cúc vạn thọ, hoa đồng tiền… có thể được đặt ở cửa ra vào để mang lại sự thịnh vượng cho ngôi nhà.
Khi trang trí nhà đón năm mới cần phải chuẩn bị gì và lưu ý điều gì?
Khi trang trí nhà cửa đón năm mới, ngoài việc sáng tạo với các yếu tố trang trí, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng và lưu ý một số điểm quan trọng để đảm bảo không gian vừa đẹp mắt, vừa mang lại may mắn, tài lộc cho gia đình. Dưới đây là những bước chuẩn bị và các lưu ý khi trang trí nhà đón Tết:
Công tác chuẩn bị:
- Thời gian bắt đầu tiến hành: Tùy theo nội dung, khối lượng công việc và số người tham gia để định ngày bắt đầu tiến hành công việc một cách hợp lý. Nếu nhà cần tu sửa, cải tạo, thì công đoạn này có thể tách ra, làm trước vài tháng, tránh gần ngày Tết quá có thể không kịp. Còn công đoạn trang trí nên để gần Tết hãy làm.
- Chuẩn bị trước khi trang trí - dọn vệ sinh: Việc đầu tiên và quan trọng nhất là dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ. Trong phong thủy, việc dọn dẹp giúp “tẩy rửa” những điều không may mắn trong năm cũ, tạo không gian tươi mới và đón nhận những điều tốt lành từ năm mới. Dọn dẹp mọi góc trong nhà: Lau chùi bụi bẩn, dọn dẹp các ngóc ngách, và vệ sinh các vật dụng trong nhà. Đặc biệt, nên lau cửa sổ, cửa ra vào để đón năng lượng mới. Sắp xếp lại đồ đạc cho gọn gàng, hợp lý; nếu có đồ đạc cũ hoặc không sử dụng, bạn có thể cân nhắc loại bỏ hoặc dọn lại gọn gàng để không gian thoáng đãng hơn.
- Chuẩn bị trước khi trang trí - chọn chủ đề, vật phẩm: Trước khi bắt đầu trang trí, bạn nên xác định một chủ đề chung cho ngôi nhà của mình. Các chủ đề phổ biến thường xoay quanh các yếu tố như:
+ Màu sắc: Đỏ, vàng, và xanh lá cây thường là những màu sắc được ưa chuộng trong dịp Tết vì mang lại sự may mắn và tài lộc. Nếu thích sự sang trọng, bạn có thể chọn màu vàng kim, bạc hoặc màu trắng kết hợp với sắc đỏ.
+ Thiên nhiên: Trang trí với hoa, cây cảnh như hoa mai (ở miền Nam), hoa đào (ở miền Bắc), cây quất, hay hoa cúc, hoa trạng nguyên… Những cây này không chỉ làm đẹp không gian mà còn tượng trưng cho sự thịnh vượng, bình an.
+ Truyền thống: Sử dụng các vật phẩm trang trí mang đậm dấu ấn văn hóa Tết cổ truyền, như lồng đèn, bao lì xì, câu đối đỏ, hoặc hình ảnh của con giáp trong năm mới. - Lên kế hoạch trang trí: Trước khi mua sắm đồ trang trí, bạn nên lên kế hoạch về các khu vực sẽ trang trí (phòng khách, phòng bếp, cửa chính, bàn thờ…), căn cứ vào kiến trúc - nội thất hiện trạng để lựa chọn màu sắc và chủ đề tạo sự hài hòa cho không gian. Tiếp theo là căn cứ vào chủ đề để chọn mua những vật phẩm phù hợp (cây cảnh, hoa, các vật phẩm khác...). Từ đó sẽ có được dự trù ngân sách để làm căn cứ quyết định số tiền bạn muốn chi cho việc trang trí và ưu tiên mua những vật dụng cần thiết. Điều này cũng rất quan trọng vì dịp Tết có rất nhiều việc phải chi tiền.
Những lưu ý:
- Về màu sắc: Màu sắc trong trang trí Tết không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn mang ý nghĩa phong thủy. Một số màu sắc phổ biến thường được sử dụng trong dịp Tết và ý nghĩa của chúng:
+ Đỏ (hành Hỏa): Tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc và tài lộc. Đây là màu sắc không thể thiếu trong dịp Tết, được sử dụng để trang trí bao lì xì, đèn lồng, hay câu đối.
+ Vàng (hành Thổ): Màu vàng biểu trưng cho sự thịnh vượng và giàu có. Bạn có thể sử dụng màu vàng cho các đồ trang trí như đèn, nến, hoặc chậu hoa.
+ Xanh lá (hành Mộc): Là biểu tượng của sự sinh sôi nảy nở, may mắn và sự phát triển. Trang trí với cây cảnh, hoa tươi hoặc các vật phẩm phong thủy màu xanh lá mang lại năng lượng tích cực.
Tuy nhiên, không nên sử dụng quá nhiều màu sắc sặc sỡ, để tránh làm cho không gian trở nên rối mắt và loạn màu.
- Bàn thờ gia tiên: Cần bày biện thoáng đãng, thẩm mỹ, tránh bày quá nhiều đồ lễ trông ngồn ngộn lên mất cả tính trang nghiêm, thậm chí che khuất bát hương hay di ảnh người quá cố. Bình hoa, mâm ngũ quả và các đồ lễ khác cần có tương quan hài hòa, không nên xếp chồng lên nhau cao quá. Cẩn trọng trong việc thắp hương nến tránh gây hỏa hoạn.
- Cổng/cửa chính: Là nơi đón năng lượng và tài lộc, cửa chính nên được trang trí đẹp mắt với các câu đối, bao lì xì, hoặc đèn lồng. Giữ gìn cổng/cửa luôn sạch sẽ và thoáng đãng.
- Cây cảnh và hoa tươi: Nếu sử dụng cây như hoa mai, đào, quất, hãy đặt ở vị trí sáng sủa, không bị che khuất và ở nơi có ánh sáng tự nhiên. Hoa tươi không chỉ làm đẹp không gian mà còn tượng trưng cho sự sinh sôi, phát triển.
- Tạo không gian mở và thoáng, không nên trang trí quá mức: Mặc dù trang trí là để tạo không khí vui vẻ, nhưng việc trang trí quá mức cũng có thể làm mất đi sự hài hòa và tinh tế. Vậy nên tránh trang trí quá nhiều đồ vật trong nhà, nhất là những đồ trang trí lớn hoặc chiếm diện tích. Điều này có thể làm không gian hay lối đi trở nên chật chội, ngột ngạt, thậm chí rối mắt và thiếu thẩm mỹ, và làm mất đi sự thoáng đãng cần có trong ngày Tết.
- Chú ý đến các chi tiết nhỏ: Ngoài việc chú trọng vào các khu vực lớn như phòng khách hay bàn thờ, bạn cũng đừng quên các chi tiết nhỏ trong nhà như hiên, gầm cầu thang, hay khu vực cửa sổ... Những món đồ nhỏ như nến, bóng bay, hoặc thiệp chúc mừng Tết đặt vào đây có thể làm tăng thẩm mỹ và cũng góp phần tạo nên không khí Tết tràn đầy.
- Thời gian trang trí: Thời gian trang trí cũng rất quan trọng, cần làm đúng thời điểm. Ngoài việc nhà cần cải tạo sửa chữa như đã nói ở trên thì cần làm trước tùy theo khối lượng công việc; thì việc trang trí không nên làm quá sớm, vì theo quan niệm xưa, việc trang trí quá sớm có thể làm giảm đi sự linh thiêng của không gian, cũng không nên quá muộn vì cập rập và có thể không chỉn chu. Thông thường, người Việt sẽ bắt đầu trang trí vào khoảng 23 tháng Chạp (hoặc vài ngày trước Tết) để chuẩn bị đón Tết Nguyên Đán.
Trang trí nhà cửa đón Tết không chỉ là tạo không gian đẹp mắt mà còn mang cả yếu tố văn hóa, tâm linh và phong thủy, có ý nghĩa tinh thần lớn, giúp gia đình đón nhận tài lộc, may mắn và hạnh phúc trong năm mới. Bằng cách chuẩn bị kỹ lưỡng và lưu ý đến các yếu tố nơi chốn, phong thủy, màu sắc, chi tiết trang trí…, bạn sẽ tạo ra một không gian Tết đầy ấm áp, vui tươi và ý nghĩa.
THEO KIẾN TRÚC & ĐỜI SỐNG SỐ 222